Angst is een van de meest voorkomende mentale gezondheidsproblemen, en de zoektocht naar effectieve behandelingen blijft groeien. Een therapievorm die de laatste jaren veel aandacht heeft gekregen, is Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR). Oorspronkelijk ontwikkeld om mensen te helpen herstellen van trauma’s, wordt EMDR nu ook gebruikt om angststoornissen te behandelen. Maar wat is EMDR-therapie precies, en hoe kan het helpen bij het beheersen van angst?
In dit artikel onderzoeken we wat EMDR-therapie is, hoe het werkt, en hoe het specifiek kan helpen bij het verminderen van angst. We gaan dieper in op de wetenschap achter EMDR en bieden inzicht in wat je kunt verwachten als je deze therapie overweegt als onderdeel van je behandeling voor angst.
Wat is EMDR-therapie?
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) is een therapeutische benadering die in de jaren 80 werd ontwikkeld door Francine Shapiro. Het werd oorspronkelijk gebruikt voor de behandeling van posttraumatische stressstoornis (PTSS), maar heeft sindsdien zijn effectiviteit bewezen in het behandelen van andere psychische aandoeningen, waaronder angststoornissen.
Het kernidee achter EMDR is dat traumatische of verontrustende gebeurtenissen op een zodanige manier worden opgeslagen in de hersenen dat ze niet goed kunnen worden verwerkt. Dit kan ervoor zorgen dat de herinnering aan deze gebeurtenissen blijft hangen, wat leidt tot symptomen zoals angst, herbelevingen en nachtmerries. EMDR-therapie helpt om deze verontrustende herinneringen opnieuw te verwerken, waardoor de negatieve emoties en angsten die ermee gepaard gaan, verminderen.
Tijdens een EMDR-sessie wordt de cliënt gevraagd om de traumatische of angstwekkende herinnering op te roepen, terwijl de therapeut gelijktijdig een vorm van bilaterale stimulatie toepast. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van oogbewegingen, tikken op de handen of geluiden die afwisselend aan beide zijden worden aangeboden.
Hoe werkt EMDR-therapie bij angst?
Hoewel EMDR oorspronkelijk is ontwikkeld voor trauma’s, is het inmiddels bewezen effectief voor de behandeling van verschillende angststoornissen, zoals paniekstoornis, sociale angststoornis, en gegeneraliseerde angststoornis (GAS). Maar hoe werkt EMDR-therapie eigenlijk bij angst?
1. Verwerking van onderliggende angstherinneringen
Veel mensen met angststoornissen hebben onderliggende herinneringen of overtuigingen die hun angstgevoelens versterken. Dit kan variëren van specifieke trauma’s tot negatieve zelfbeelden of oude pijnlijke ervaringen. Tijdens EMDR-therapie worden deze herinneringen naar voren gebracht en opnieuw verwerkt, waardoor de emotionele lading van deze herinneringen wordt verminderd. Dit helpt om de triggers die angst oproepen minder intens te maken.
2. Vermindering van lichamelijke reacties
Een belangrijk aspect van angst is de lichamelijke reactie die het oproept, zoals een verhoogde hartslag, zweten en ademhalingsproblemen. EMDR helpt bij het verlichten van deze fysieke symptomen door de hersenen te hertrainen om niet langer op dezelfde intense manier te reageren op angstige triggers. Cliënten rapporteren vaak dat hun lichamelijke symptomen van angst aanzienlijk verminderen na meerdere sessies EMDR.
3. Doorbreken van negatieve denkpatronen
Mensen met angst hebben vaak te maken met terugkerende negatieve gedachten, zoals “Ik ben niet goed genoeg” of “Er gaat iets vreselijks gebeuren.” EMDR helpt om deze disfunctionele denkpatronen te doorbreken door de manier waarop de hersenen deze gedachten verwerken te veranderen. Na verloop van tijd worden deze gedachten minder hardnekkig en minder overtuigend, waardoor de angst afneemt.
Hoe verloopt een EMDR-sessie?
Als je overweegt om EMDR-therapie voor angst te proberen, vraag je je misschien af hoe een typische sessie eruitziet. Hier is een overzicht van wat je kunt verwachten tijdens een EMDR-behandeling:
1. Voorbereiding en kennismaking
De eerste sessie begint meestal met een kennismakingsgesprek waarin de therapeut je achtergrond, problemen en doelen bespreekt. De therapeut zal uitleggen hoe EMDR werkt en wat je kunt verwachten tijdens de sessies.
2. Identificatie van de kernherinnering
De therapeut helpt je om de specifieke herinnering of gebeurtenis te identificeren die verband houdt met je angst. Dit kan een groot trauma zijn, maar ook een minder ingrijpende gebeurtenis die nog steeds een negatieve invloed op je leven heeft.
3. Bilaterale stimulatie
Tijdens de sessie zal de therapeut je vragen om de angstige of verontrustende herinnering in gedachten op te roepen. Tegelijkertijd zal de therapeut bilaterale stimulatie toepassen, zoals snelle oogbewegingen die je volgt met je ogen, tikken op je handen, of afwisselende geluiden via een koptelefoon.
4. Verwerken van de herinnering
Terwijl je de bilaterale stimulatie ervaart, begin je de herinnering op een nieuwe manier te verwerken. De emotionele lading van de herinnering kan verminderen, en je zult merken dat je er op een andere manier over begint te denken. Dit proces wordt herhaald totdat de herinnering zijn negatieve kracht verliest.
5. Afsluiting en evaluatie
Na de sessie zul je tijd krijgen om je ervaringen te bespreken en eventuele emoties die zijn opgekomen te verwerken. Je therapeut zal ook met je praten over hoe je je na de sessie voelt en hoe de therapie vordert.
Wetenschappelijk bewijs voor EMDR-therapie bij angst
Hoewel EMDR aanvankelijk enige controverse opriep vanwege zijn onconventionele methoden, is er inmiddels veel wetenschappelijk onderzoek dat de effectiviteit van EMDR ondersteunt, niet alleen bij trauma’s maar ook bij angststoornissen. Studies hebben aangetoond dat EMDR-therapie angst aanzienlijk kan verminderen, vaak in minder sessies dan traditionele cognitieve gedragstherapie (CGT).
Een studie uit 2014, gepubliceerd in het Journal of EMDR Practice and Research, toonde aan dat EMDR-therapie effectief was bij het verminderen van angstklachten bij mensen met gegeneraliseerde angststoornis. In deze studie ervoeren deelnemers een significante vermindering van zowel hun angstgevoelens als hun lichamelijke angstreacties.
Bovendien hebben neurowetenschappelijke onderzoeken aangetoond dat EMDR veranderingen in de hersenen teweegbrengt, met name in de amygdala (het angstcentrum) en de hippocampus (het geheugenverwerkingscentrum). Deze veranderingen helpen om angstreacties op lange termijn te verminderen.
Voor- en nadelen van EMDR-therapie
Hoewel EMDR voor veel mensen een effectieve behandeling kan zijn, is het belangrijk om zowel de voordelen als de nadelen in overweging te nemen voordat je besluit deze therapie te proberen.
Voordelen van EMDR-therapie:
- Snelle resultaten: Veel mensen rapporteren aanzienlijke verminderingen van hun angst na slechts enkele sessies.
- Geen uitgebreide blootstelling: In tegenstelling tot sommige andere angstbehandelingen vereist EMDR geen langdurige blootstelling aan angstige situaties.
- Effectief voor verschillende soorten angst: EMDR is niet alleen nuttig bij trauma-gebaseerde angst, maar kan ook helpen bij andere vormen van angststoornissen, zoals paniekaanvallen of sociale angst.
- Minder nadruk op praten: Voor mensen die praten over hun trauma of angst moeilijk vinden, kan EMDR een minder verbale, maar toch effectieve vorm van therapie zijn.
Nadelen van EMDR-therapie:
- Emotioneel intens: Omdat EMDR gericht is op het verwerken van moeilijke herinneringen en gevoelens, kunnen de sessies soms emotioneel zwaar zijn.
- Niet voor iedereen geschikt: Hoewel veel mensen baat hebben bij EMDR, is het niet voor iedereen de juiste therapie. Sommige mensen kunnen baat hebben bij andere benaderingen, zoals cognitieve gedragstherapie of medicatie.
- Vereist een getrainde therapeut: EMDR moet worden uitgevoerd door een speciaal opgeleide therapeut, wat betekent dat het niet altijd overal beschikbaar is.
Is EMDR-therapie geschikt voor jou?
Als je worstelt met angst en andere behandelingen zoals cognitieve gedragstherapie of medicatie niet effectief genoeg zijn, kan EMDR een veelbelovende optie zijn. Het is echter belangrijk om een gekwalificeerde therapeut te raadplegen om te bepalen of deze therapievorm geschikt is voor jouw specifieke situatie.
Veel mensen die EMDR-therapie hebben gevolgd, rapporteren langdurige verminderingen van hun angst en ervaren een grotere emotionele veerkracht na de behandeling.
Conclusie
EMDR-therapie biedt een unieke en wetenschappelijk onderbouwde benadering voor het behandelen van angst. Door herinneringen en angsten op een nieuwe manier te verwerken, kan deze therapie helpen om de emotionele lading van negatieve ervaringen te verminderen en angstklachten te verlichten. Hoewel het niet voor iedereen geschikt is, biedt EMDR-therapie veel mensen een effectieve manier om hun angst onder controle te krijgen en een rustiger, evenwichtiger leven te leiden.
Als je overweegt om EMDR-therapie voor angst te proberen, is het belangrijk om een gekwalificeerde therapeut te vinden die ervaring heeft met deze techniek. Zorg ervoor dat je je comfortabel voelt bij je therapeut en dat je bereid bent om de herinneringen en emoties te verwerken die tijdens de therapie naar voren komen.
EMDR-therapie kan je helpen om niet alleen je angst, maar ook de onderliggende oorzaken ervan beter te begrijpen en aan te pakken. Door de kracht van je eigen hersenen te benutten, kun je angstige herinneringen ontladen en een nieuw perspectief krijgen op je angsten. Voor veel mensen is het een stap naar langdurige verlichting en een betere mentale gezondheid.
Conclusie
EMDR-therapie voor angst biedt een innovatieve en effectieve manier om angstklachten te verminderen door traumatische of negatieve herinneringen te herverwerken. Het is een wetenschappelijk ondersteunde benadering die veel mensen helpt bij het verwerken van angst, en vaak met minder sessies dan traditionele therapievormen. Als je worstelt met angst en op zoek bent naar een nieuwe vorm van behandeling, kan EMDR-therapie een waardevolle optie zijn om te overwegen.
Bespreek met een therapeut of EMDR geschikt is voor jou en ontdek hoe deze unieke behandelingsmethode je kan helpen om je angst te beheersen en een rustiger, veerkrachtiger leven te leiden.
